Wintersnoei
De wintersnoei is elk jaar opnieuw een uitdaging. De bedoelingen ervan worden hier uitgelegd met het oog op het creëren van opbrengst op een economisch en ecologisch verantwoorde manier.
Het gaat er in de eerste plaats om de snoeivorm van de wijnstok te behouden. Hoog opgaande stokken moeten weer aangepast worden aan het geleidingssysteem, door bijvoorbeeld waterscheuten als vruchtdragende scheut te gaan gebruiken als ze goed in de rij passen en niet [te ver] onder de aanbinddraad uitgelopen zijn. Men hoeft niet bang te zijn voor verlies, omdat de huidige klonen geselecteerd zijn op een goede opbrengst en omdat de stok in zijn geheel gelijkmatig vrucht kan dragen. Er hoeft maar weinig gezaagd te worden en de koppen kunnen compact blijven. Vervangstiften moeten zo mogelijk "auf Astring" gesnoeid worden. [D.w.z. dat men afsnoeit vlak boven de licht verdikte aanzet van de scheut, opdat de snoeiwond zo snel mogelijk weer kan dichtgroeien. Tevens blijft het okseloog behouden]. Ook dat bevordert de compactheid. Zo worden in deze Esca-tijden de ingangen voor infecties zo klein mogelijk gehouden.
Te lange stiften (twee tot vijf ogen) leiden tot meer wegbreekwerk, en moeten daarom vermeden worden. In het algemeen moeten stiften alleen bij dié soorten op een bepaald aantal ogen gesnoeid worden die weinig scheuten maken (Trollinger en Portugieser bijvoorbeeld), en die in de loop der jaren de neiging hebben hoog uit te groeien.
De snoei moet door middel van gelijkmatige afstanden tussen de ogen een optimale bezonning bewerkstelligen van de scheuten die uit de ogen zullen groeien. Ook de ventilatie in de loofwand wordt erdoor verbeterd, waardoor de vatbaarheid voor ziekten afneemt. Bij soorten met dicht opéénstaande ogen kan een lange boog gecreëerd worden die aangebonden wordt en waarop later in het driebladstadium het aantal scheuten teruggebracht wordt tot 10 tot 14 per strekkende meter. Zo worden hoge loofwanden mogelijk die een ideale blad-vruchtverhouding leveren zonder dat er verdichtingen ontstaan.
Het gaat er principieel om gelijkmatige opbrengsten te verkrijgen, zonder de stokken te onder- of overbelasten. In grote lijnen wordt dat al bewerkstelligd door de wintersnoei. Maar het wegbreken van overbodige jonge scheuten en de opbrengstbeperkende troshalvering zijn nog veel effectiever. De kleine opbrengsten van de laatste jaren zullen ongetwijfeld een aantal wijnboeren in de verleiding brengen bij de wintersnoei langere scheuten over te houden; het oude hout bevat toch wel genoeg reservestoffen. Maar men dient hiermee voorzichtig te zijn, omdat er ‘alternering’ kan optreden. Dat wil zeggen dat er in het jaar van een grote opbrengst minder reservestoffen opgeslagen worden, waardoor in het jaar daarna de opbrengst weer daalt. Het is beter uit te gaan van de individuele opbrengstpotentie van elke afzonderlijke stok.
In een jonge aanplant gaat het in de eerste drie jaren alleen om het opbouwen van de stok. Alleen zo krijgt met productieve wijnstokken. Als er in een wijngaard veel dikke scheuten voorkomen, moeten de scheuten vanzelfsprekend langer aangesnoeid1 worden. Tegelijk moet dan het bemestingsniveau eens bekeken worden, vooral als men in de vegetatieperiode meer dan drie of vier keer de loofwand heeft moeten snoeien. Het aansnoeien moet echter korter gedaan worden [dus kortere bogen overlaten] wanneer er veel dunne, slecht dragende scheuten zijn, die ook nog eens niet afgerijpt zijn. Deze stokken moeten wat opbrengst betreft minder belast worden, zodat er weer reservestoffen opgeslagen kunnen worden en de overbelastingschlorose in de zomer niet meer optreedt. Dit kan ook ten grondslag liggen aan het feit dat deze chlorose de laatste jaren weinig voorgekomen is; de natuur heeft zelf voor kleine opbrengsten gezorgd.
Nb. In navolging van het Duits spreken we van ‘snoeien’ en ‘afsnoeien’ als we kijken naar wat men wegsnoeit en van ‘aansnoeien’ als we kijken naar wat er blijft zitten aan de plant.
Bron: WINZERPRAXIS.DE © 2008-2013 Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart
Werk in de Wijngaard 1, Januari 2014
Auteur: Siegfried Hundinger
Vertaling: P.S. voor de Wijnbouwers der Lage Landen