Misbloei

Home » Kenniscentrum » Druiventeelt » Gewasbescherming » Misbloei

Misbloei

Inleiding

Misbloei (Duits: Verrieselung) in de wijnbouw betekent dat er buitengewoon veel bloesempjes of kleine besjes van de stelen afgestoten worden. Normaal ligt het aandeel bloesempjes dat zich tot bessen ontwikkelt afhankelijk van de druivensoort tussen de 30 en 60 procent (de doorbloeiratio). Dit is normaal, omdat de wijnstok onmogelijk alle vruchten tot volle rijpheid kan brengen.
Een ander resultaat van misbloei kan zijn dat bessen achterblijven in de groei en niet rijpen. In beide gevallen leidt dit tot opbrengstvermindering.

Afb. Een voorbeeld van het gevolg van misbloei.

Misbloei is een verstoring van de bevruchting, en hoort zo tot de familie van fysiologische verstoringen van de wijnstok. Deze bevruchtingsverstoring kan tot circa 3 weken na de bevruchting optreden.

Vaak spelen klimatologische omstandigheden in deze periode een belangrijke rol. Bepaalde druivensoorten hebben een min of meer sterke neiging tot misbloei. Voorbeelden zijn traditionele rassen Grenache, Malbec en Merlot, maar ook Ortega en Muskat-Ottonel. Een bekend voorbeeld bij de resistente rassen is de Marechal Foch.

Bloeiwijze van de wijnstok.

Malbec is gevoelig voor misbloei. Kloonselectie biedt enig soelaas.

Misbloei kan zowel ongunstig, als gunstig uitpakken.

Bij een sterke misbloei kan het voorkomen dat er slechts enkele, of zelfs helemaal geen bessen aan de trossen tot ontwikkeling komen. Deze situatie is uiteraard zeer ongunstig voor de opbrengst.
Een geringe misbloei resulteert in lossere trossen. Hierdoor kunnen trossen na regen sneller drogen waardoor schimmelinfecties minder kans maken. Daarnaast zullen bessen elkaar minder snel kapot drukken.

Een lichte mate van misbloei is daardoor met name gunstig voor druivenrassen die compacte trossen vormen, zoals de Johanniter.

Een ongewenste vorm van misbloei wordt veroorzaakt door een botrytis infectie tijdens de bloei.

Biologie

Wil de druivenbloesem ontluiken (stadium 61 BBCH) dan moet de gemiddelde dagtemperatuur minstens 15 graden Celcius bedragen, maar liever nog 20 tot 25 graden. Tijdens de bloei vindt de bestuiving plaats. Het komt tot vruchtzetting wanneer er minstens één ovulum in een vruchtbeginsel bevrucht wordt (door een stuifmeelkorrel die vanaf de stempel naar binnen groeit en zich in het vruchtbeginsel met het ovulum versmelt). Zonder de bevruchting door het stuifmeel kunnen zich kleinblijvende pitloze besjes (Jungfernbeeren) ontwikkelen. In het bijzonder de soorten Huxelrebe, Gewuerztraminer en Marechal Foch hebben deze neiging.

Misbloei, dus het afstoten van bloesem of kleine besjes kan vele oorzaken hebben. Alle oorzaken hebben echter gemeen een verstoring van de koolhydraatvoorziening in het plantenweefsel.

  • Weersomstandigheden als regen, koude, maar ook grote hitte tijdens de bloei kunnen de bestuiving, de bevruchting of de ontwikkeling van eicellen verstoren.
  • Gebrek aan licht, sterke ontbladering van de wijnstok, chlorose of hagel tijdens de bloei beperken de assimilatenvoorziening van de jonge bloesemknop van de wijnstok.
  • Gebrek aan, of juist een overvloed aan voedingsstoffen kan de bevruchting belemmeren. Borium speelt bij de bevruchting een belangrijke rol. Een gebrek aan de elementen molybdeen, zink of fosfor beperkt de doorbloeiratio.
  • Niet-beheerste groeizaamheid – bovenmatige of zwakke groei – door een slechte snoei, een verkeerde verzorgingswijze of een verkeerde onderstam kan tot misbloei leiden.
  • Het behandelen van de wijnstokken met koper (zoals met Bordeause pap), met hoge doseringen zwavel of bladbemesting lopen uit op het afstoten van bloesem en besjes.
  • Een ondeskundig gebruik van herbiciden, een te groot aandeel van schadelijke gassen als bijvoorbeeld zwaveldioxide, maar ook diverse schadelijke organismen als Roter Brenner of Eutypiose kunnen een oorzaak zijn. Bovenmatige misbloei kan echter ook een symptoom zijn van Reisigkrankheit (Engels: grapevine fanleaf virus, een reeds lang bekende virusziekte van wijnstokken). Aantasting betekent het rooien van de wijngaard.

Maatregelen

De invloed van de wijnboer is beperkt. Het is nogal moeilijk af te zien van soorten als Gewuerztraminer, Merlot of Malbec. In het kader van kloonselectie lukt het echter minder gevoelige varianten van de genoemde wijnstokken uit te filteren. Het uitdunnen van overbodige scheuten kan het voedingsstoffengebrek van elke druivenplant verminderen. Een probaat middel is het aftoppen , teneinde de kracht van de plant op de reeds gevormde bloesemknoppen te richten.

Misbloei voorkomen

Misbloei is enigszins te voorkomen door vlak voor de bloei te toppen. Het gevolg is dat de trossen daardoor meer oxines (groeihormonen) krijgen waardoor de vruchtzetting verbetert.
Een nadeel is de vorming van meer okselscheuten, wat leidt tot meer werk in de wijngaard.

Theorie

De achterliggende theorie staat beschreven in een artikel in De Wijngaard van januari 2007.

Misbloei stimuleren

Misbloei kan worden gestimuleerd door net voor de bloei te beginnen met het ontbladeren van de druivenzone. Tegelijkertijd moet het toppen van de ranken (zie ‘misbloei voorkomen’) dan uitgesteld worden tot na de bloei.

Terminologie

Coulure: als bloesems niet doorzetten en de kleine bessen van de tros vallen.

Millerendage: gebrekkige bevruchting van de bloesem met als gevolg dat zich in de trossen kleine, harde onrijpe druiven vormen (zoals vaak te zien is bij Marechall Foch).

Coulure en millerendage komen vaak samen voor; de besjes die de coulure overleven vertonen later in de groei vaak een sterkere neiging tot millerendage.

Literatuur

  • Wikipedia (Duitse versie)
  • Jancis Robinson, Das Oxford Weinlexicon, Hallwag, Graefe und Unzer, Muenchen 2006, ISBN 978-3-8338-0691-9
  • Horst Diedrich Mohr (Hrsg.): Farbatlas Krankheiten, Schaedlinge und Nuetzlinge an der Weinrebe.Eugen Sulmer, Stuttgart 2005, ISBN 3-8001-4148-5

 Vertaling: Peter Siebrands (2012/12/09)


Ervaringen bij "Chateau Camp d’Or"

Hierbij de ervaring op ‘Chateau Camp d’Or’ met het toppen van de druivenstokken ter bevordering van een betere vruchtzetting.

Auteur: Jaap Goudkamp.

2007

Heb net voor de bloei op 20 mei alle toppen uit mijn 110 Rondo-stokken gebroken. Heb dit gedaan tussen de tweede en derde draad. Tijdens de bloei van de druiven niet echt goed weer gehad, veel regen en wind. Ondanks het mindere weer toch een goede vruchtzetting. Ook de tweede tros en in sommige gevallen ook de derde tros kwamen tot ontwikkeling. De derde tros heb ik vrij snel verwijderd. Het nadeel van het toppen is dat na 14 dagen de dieven massaal beginnen te groeien en je veel werk hebt om e.e.a. weer een beetje netjes te krijgen.

2008

Heb net voor de bloei op 2 juni alle toppen die boven de derde draad uitstaken (ca 60%) afgebroken. Ook heb ik ongeveer een week voor de bloei alleen de trossen gespoten met Teldor. Tijdens de bloei hebben we droog en zonnig weer gehad. Prima vruchtzetting. Voordeel van het niet alles toppen vind ik dat je minder werk hebt om e.e.a. weer netjes te krijgen.

Item toegevoegd aan winkelwagen.
0 items - 0,00